Sfery funkcjonowania

Witajcie !

Poświątecznie, a przed sylwestrowo chciałabym Wam powiedzieć trochę o sferach funkcjonowania, o których wspomniałam w poprzednim wpisie.

Zachowania przystosowawcze wyznaczają stopień samodzielności i niezależności oraz odpowiedzialności człowieka w różnych sytuacjach społecznych. Ponieważ pokazują nam jak jednostka przystosowała się do naturalnych oraz społecznych wymagań środowiska.

Sfery funkcjonowania, o których wcześniej wspomniałam pokaże Wam w tabeli:

Zachowanie przystosowawcze	Umiejętności
porozumiewanie się (komunikacja)	(komunikacja) zdolność rozumienia i przekazywania informacji poprzez symbole (słowa, pismo, symbole graficzne, język znaków, znaki przekazywane przez dotyk), ruchy ciała, mimikę, gesty, dotyk; rozumienie i wykonywanie próśb; reakcje emocjonalne; komentowanie czegoś; protest; odmowa; pisanie listów (można dodać też pisanie SMS-ów, e-maili)
zaradność osobista (samoobsługa)	załatwianie potrzeb fizjologicznych; jedzenie; ubieranie się; troska o higienę i wygląd zewnętrzny
radzenie sobie z obowiązkami domowymi (tryb życia domowego, funkcjonowanie w domu)	troska o ubiór; prowadzenie domu; troska o własność osobistą; przygotowywanie posiłków; gotowanie; planowanie i wydawanie pieniędzy, zakupy; troska o bezpieczeństwo domu; planowanie dnia; orientacja i właściwe zachowanie się w domu, w bliskim sąsiedztwie; informowanie o własnych potrzebach i decyzjach; nawiązywanie kontaktów społecznych; korzystanie w domu ze zdobytych umiejętności
uspołecznienie (umiejętności interpersonalne i społeczne)	nawiązywanie wzajemnych kontaktów społecznych, w tym inicjowanie, podtrzymywanie i kończenie interakcji; odbiór i reagowanie na różne sygnały; rozpoznawanie uczuć innych ludzi; udzielanie informacji zwrotnych (pozytywnych i negatywnych); kontrola własnego zachowania; zdawanie sobie sprawy z obecności rówieśników i ich akceptacja; kontrola wzajemnych kontaktów z innymi; wspomaganie innych; nawiązywanie i utrzymywanie więzów takich jak przyjaźń i miłość; radzenie sobie z wymaganiami stawianymi przez innych; podejmowanie decyzji; dzielenie się z innymi; kontrolowanie impulsów; rozumienie czym jest przyzwoitość i uczciwość; przestrzeganie zasad, norm; właściwe zachowanie w sferze społeczno-seksualnej

korzystanie z umiejętności społeczno- -kulturalnych (korzystanie z zasobów i dóbr, korzystanie ze środków wsparcia społecznego)	korzystanie z dóbr użyteczności społecznej (w tym środków transportu, sklepów, itp.); korzystanie z usług (lekarz, zakłady usługowe: krawiec, szewc, itp.); uczęszczanie do kościoła; korzystanie z ulic, parków; uczęszczanie do kina, teatru, placówek kulturalnych
uczenie się (zdolności poznawcze i nabywanie umiejętności szkolnych)	zdolności poznawcze; umiejętności nabywane w trakcie nauki szkolnej, które pozwalają funkcjonować w życiu codziennym (np.: pisanie, czytanie, liczenie, podstawowe wiadomości o otaczającym świecie, o zdrowiu, o sprawach związanych z płcią, z zakresu geografii i nauk społecznych)
praca	specyficzne umiejętności i sprawności oraz zachowanie społeczne potrzebne do wykonywania pracy w pełnym lub niepełnym wymiarze czasu pracy (np.: wywiązywanie się z zadań, przestrzeganie planu, świadomość harmonogramu zajęć, poszukiwanie pomocy, przyjmowanie krytyki); doskonalenie umiejętności; wydatkowanie i oszczędzanie pieniędzy; umiejętności niezbędne, aby dotrzeć do pracy i z niej powrócić; przygotowanie się do pracy; radzenie sobie w pracy; nawiązywanie kontaktów i współpraca z kolegami
organizacja czasu wolnego (umiejętność wypoczywania, rozwijanie zainteresowań i uzdolnień)	umiejętności związane z rozwijaniem różnych zainteresowań związanych z wypoczynkiem i wykorzystaniem wolnego czasu, zainteresowań, które odzwierciedlają określone wybory i preferencje, odpowiednie do wieku i norm kulturowych (wybór zabawy, ich inicjowanie zgodnie z zainteresowaniami; atrakcyjne i pożyteczne spędzanie czasu w domu i poza domem, samotnie lub z innymi; gry towarzyskie, spacery); podejmowanie decyzji odnośnie do wypoczynku (jego rozpoczęcie, czas trwania, zakończenie); odpowiednie zachowanie się w czasie wolnym i w czasie rekreacji; informowanie o swoich decyzjach i potrzebach; uczestnictwo w interakcjach społecznych; korzystanie ze zdobytych umiejętności w czasie wolnym; sprawne poruszanie się

dbanie o zdrowie i bezpieczeństwo

umiejętności związane z troską o własne zdrowie, w tym odpowiednie odżywianie się, rozpoznawanie u siebie objawów chorobowych, leczenie, zapobieganie, znajomość zasad pierwszej pomocy; płciowość; troska o sprawność fizyczną; przestrzeganie podstawowych zasad bezpieczeństwa (np.: przestrzeganie zasad i przepisów ruchu drogowego, używanie pasów bezpieczeństwa; poruszanie się po jezdni i przechodzenie przez ulicę; nawiązywanie kontaktów z obcymi; poszukiwanie pomocy, gdy jest ona potrzebna); okresowa kontrola stanu zdrowia, w tym stanu uzębienia; przyzwyczajenia i nawyki; umiejętności związane z ochroną przed zachowaniem przestępczym, właściwe zachowanie się w kontaktach społecznych, mówienie o swoich decyzjach i potrzebach, nawiązywanie kontaktów społecznych i uczestniczenie w nich; korzystanie ze zdobytych umiejętności szkolnych

Źródło: R. Korzeniowska, Niepełnosprawność – zagadnienia, problemy, rozwiązania. Nr III/2018(nr28)

Podsumowując, każdy z nas ma wykształcone mniej lub bardziej te zachowania. Czasem jednak musimy spędzić więcej czasu by je wykształcić. Pamiętajmy jednak, że zachowania te wykształcane są w większości w okresie dzieciństwa, dlatego IM SZYBCIEJ tym LEPIEJ !

Szampańskiego Sylwestra Kochani!

J.C